Pomorzanki

Poniższa historia  Pomorzanek z Domacyna pochodzi z pracy dyplomowej Pani Wandy Ręcławowicz-Rynkiewicz
z roku 1992.  Praca nosi tytuł :

„Kultywowanie tradycji ludowej. Działalność zespołu folklorystycznego „Pomorzanki” z Domacyna”

Niestety obecnie zespół już nie działa ale mamy nadzieję, że kiedyś ta sytuacja ulegnie zmianie 🙂

1

Procesy kulturowe na Ziemiach Odzyskanych przebiegały inaczej niż na terenach stabilnych osiedleńczo. Zeszły się tu tradycje ludowe z różnych regionów Polski. Znajduje to odbicie w amatorskim ruchu kulturalnym. „Na naszym terenie mamy do czynienia z różnorodnością form i treści kultury”.

Mieszkańcy koszalińskiej wsi nie mają świadomości regionalnej tego regionu, a tylko świadomość odnoszącą się do ich małej Ojczyzny – wsi, w której mieszkają, tworząc folklor składający się z elementów obrzędowości regionów pochodzenia mieszkańców Domacyna. Koła Gospodyń Wiejskich w Polsce mają długie i zaszczytne tradycje. Regulamin Koła Gospodyń wiejskich zakłada

„Koło Gospodyń Wiejskich, uczestniczy w kształtowaniu i realizowaniu polityki rolnej i społecznej państwa na rzecz postępu gospodarczego, socjalnego oraz kulturalnego i oświatowego wsi”.

Organizacja ta istnieje i współdziała w rozwoju i upowszechnianiu kultury na wsi, w zwiększeniu uczestnictwa ludności wiejskiej w życiu kulturalnym, w kultywowaniu folkloru, rękodzieła i sztuki ludowej. Z inicjatywy członkiń KGW organizowane są we wsiach różnego rodzaju działania tj. kursy gotowania, pieczenia, kroju i szycia, wprowadzanie mało znanych warzyw i kwiatów. Aktywność kół w każdej wsi jest różna, zależy głównie od aktywności i zaangażowania członkiń. Dzięki zaangażowaniu kobiet wiejskich zrzeszonych w kołach istnieje wiele zespołów śpiewaczych, kapel ludowych oraz teatrów amatorskich.Teatry wiejskie kultywują poprzez swoje inscenizacje, tradycje, zwyczaje i obrzędy ludowe np. wesela wiejskie, darcie pierza, pieczenie chleba itp. Istniejące zespoły śpiewacze często poprzez swój repertuar przedstawiają całokształt ciężkiej pracy na wsi. Podobne zadanie spełnia istniejący zespół śpiewaczy przy Kole Gospodyń Wiejskich w Domacynie. Pierwsze próby powołania zespołu wiążą się z Dożynkami Gmin jakie miały miejsce w Domacynie w 1984 r.

str22 001

 Inspiracją był występ zespołu z sąsiedniej gminy Tychowo, uświetniający swoimi przyśpiewkami uroczystość dożynkową. Wtedy właśnie mieszkanki Domacyna postanowiły założyć własny zespół, Przecież one też potrafią śpiewać nie gorzej niż koleżanki „sąsiadki”. Domacyno jest wsią rolniczą i po zakończeniu jesiennych prac polowych, panie zaczęły razem spotykać sie w wiejskiej świetlicy. Pierwsze spotkania odbywały się pod okiem dyrektorki KOK – Bożeny Wróbel. Niestety pani Bożena długo nie kierowała zespołem, ponieważ została przeniesiona do pracy w innej placówce. Kierownictwo zespołu objęła pani Stanisława Tunicka, emerytowana nauczycielka z Karwina. Pani Stanisława Tunicka jest repatriantką ze Wschodu, przyjechała wraz z rodziną w 1945 roku i osiedliła się w małej miejscowości – Karwin i tam mieszka do chwili obecnej. Mąż pani Stanisławy również jest członkiem zespołu, gra na akordeonie. Państwo Tuniccy śpiewają, układają teksty piosenek o swojej miejscowości, inscenizują obrzędy wiejskie. Zespół zaczynał od „zera”, nie było pieniędzy na stroje i nie było instytucji chętnych do pomocy finansowej.
Na pierwszym występie panie ubrane były w białe bluzki i czarne spódnice, zakupione za własne pieniądze. Postanowiono nadać zespołowi nazwę. Każde zaś nadanie imienia wiąże się z chrztem. Ceremonia ta odbyła się 13 lipca 1985 r., nadano wówczas zespołowi nazwę „Pomorzanki”. Ojcem chrzestnym został Naczelnik Miasta i Gminy Karlino – Jan Maciążek, Matką chrzestną Anna Rogińska – wiceprezes Wojewódzkiego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych w Koszalinie. Zespół liczył wówczas 15 osób. W dniu 15 IX 1985 r. odbyło się Wojewódzkie Święto Plonów w Koszalinie. Wojewódzkim dożynkom „Koszalin 85” towarzyszyły ciekawe imprezy, tematycznie związane z życiem na wsi.

str24 001

Na przygotowanej estradzie wystąpiło ponad 20 ludowych zespołów artystycznych, reprezentujących Koła Gospodyń Wiejskich, gminne ośrodki kultury oraz miasta i gmin województwa koszalińskiego. Zespoły te wzięły udział w przeglądzie dożynkowych wieńców i przyśpiewek towarzyszących obrzędom dożynkowym. W przeglądzie uczestniczyły też „Pomorzanki”. Zespół zajął II miejsce i otrzymał nagrodę pieniężną. Liczył wówczas 22 osoby, w tym 6 dziewcząt do lat 15. Dopiero po występie i zdobyciu II miejsca w konkursie na przyśpiewki w Koszalinie, zainteresowała się nimi gmina i Kółka Rolnicze w Karlinie. Stałe zainteresowanie pracą zespołu okazywała wiceprezes – pani Anna Rogińska z WZRKiOR w Koszalinie. Przyczyniła się do rozsławienia zespołu na cała Polskę poprzez zorganizowanie pierwszej audycji w Polskim Radiu Rozgłośni Koszalin 4.10.1985 r.,jak i uzyskanie pieniędzy od Wojewódzkiego związku rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych w Koszalinie, za które został zakupiony nowy akordeon. Później znalazły się też pieniądze na nowe stroje. Panie z zespołu postanowiły, ze ich strój będzie się składał z kwiecistych spódnic, białych bluzek, kamizelek ozdobionych pasmanterią i białych fartuszków. Na nogach miały wysokie sznurowane buty koloru czerwonego. Panowie zaś ubrani byli w białe koszule, kamizelki takie jakie miały kobiety i czarne spodnie z obowiązkowym nakryciem głowy czarnym kapeluszem.

str26
W nowych już strojach zespół wystąpił na dożynkach w Karlinie. Za swój repertuar dożynkowy otrzymał dyplom – wyróżnienie i puchar kryształowy. Dzięki tym osiągnięciom zespół stał się już znany poza granicami gminy.
1 X 1985 r. zespół śpiewaczy :Pomorzanki” przyjmuje u siebie zaproszonych gości, którzy przybyli na uroczystość związaną z 90-leciem ruchu ludowego oraz ze świętem pracy – w Domacynie w Wiejskim Domu Kultury. W placówce tej odbyło się z inicjatywy zespołu wiele spotkań z ciekawymi ludźmi: Lucjanem Wolskim, Stanisławem żubrem, kandydatem na posła do Sejmu Adamem Stadnikiem. Rolę gospodyń pełniły członkinie zespołu. Częstym gościem był redaktor Władysław Król, niezmordowany propagator folkloru wiejskiego na antenie Polskiego Radia w Koszalinie, który nagrał wiele audycji z udziałem zespołu „Pomorzanki”. Wiele pieśni na trwałe weszło do repertuaru mieszkańców tych ziem, chociaż są one napisane niezbyt dawno. W zespole śpiewa nieznaczna ilość osób, a piosenki, które śpiewa zespół są śpiewane i nucone przez wszystkich. Powoduje to melodyjność i skoczność piosenek, łatwość „wpadania w ucho” i aktualność tekstów. Zespół „Pomorzanki” – stanowi dumę dzięki temu, że zdolne i mające talent do śpiewania kobiety, rozsławiają wieś w całym województwie, poprzez występy na różnych uroczystościach
i spotkaniach.
Mówi o tym tekst jednej z piosenek:

„Nasze Domacyno najpiękniejsze w gminie
w całej okolicy ze swych panien słynie.
My do pracy pierwsze, czyny też lubimy,
jeszcze raz w tygodniu pośpiewać chodzimy.”

str27

Pomorzanki str 28 Domacyno

str 31

Pomorzanki z Domacyna. W drugim rzędzie od lewej: Pani Kujawska, Maria Lewandowska, w pierwszym rzędzie Pani Kaczmarkowa, T. Pilewska i Wioletta Jasińska. Domacyno.
Pomorzanki z Domacyna. W drugim rzędzie od lewej: Pani Kujawska, Maria Lewandowska, w pierwszym rzędzie Pani Kaczmarkowa, T. Pilewska i Wioletta Jasińska. Domacyno przełom lat 80 tych i 90 tych.

Dla porównania trzy z pań w roku 2015.

Dzień Kobiet Domacyno 2015. Od lewej: Maria Lewandowska, T. Pilewska, Pani Kujawska
Dzień Kobiet Domacyno 2015. Od lewej: Maria Lewandowska, T. Pilewska, Pani Kujawska

 

 

 

 

 

 

 

 

Pomorzanki Domacyno 001
Zespół Pomorzanki z Domacyna.Od lewej Pani Szostak, Maria Lewandowska, Wioletta Jasińska, Leszek Walczak, Anna Marcinkowska z d. Kujawska, Alicja Jasińska z d. Wiśniewska, Ryszard Tunicki, Pan Szostak, w tle w zielonej bluzce Marzena Sroczyńska. Domacyno lata 90te

 

Drugi od lewej Ryszard Tunicki, Karwin
Drugi od lewej Ryszard Tunicki, Karwin
Ryszard Tunicki 001
Ryszard Tunicki
Pomorzanki od A. Marcinkowskiej 001
Regina Szostak i Kazimiera Owsiana
Scan7
Pochód majowy z udziałem ,,Pomorzanek”
skan 12
,,Pomorzanki” Połczyn Zdrój 1986r.